Ζάβορδας (Οσίου Νικάνορος), μονή

Ανδρικό μοναστήρι του νομού Γρεβενών, στην αριστερή όχθη του Αλιάκμονα, αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρα, το οποίο εξαρτάται από τη μητρόπολη Γρεβενών. Η ονομασία του οφείλεται σε ομώνυμο χωριό που υπήρχε κοντά στη μονή. Χτίστηκε το 1534 από τον όσιο Νικάνορα, ο οποίος καταγόταν από τη Θεσσαλονίκη (1491-1549). Το καθολικό είναι βυζαντινού ρυθμού σε σχήμα σταυρού και ο τρούλος του στηρίζεται σε τέσσερις κολόνες. Ο νάρθηκας είναι ιστορημένος με τοιχογραφίες του 1835, έργα του Γεωργίου Ζωγράφου. Οι τοιχογραφίες στο εσωτερικό της εκκλησίας επιζωγραφίστηκαν το 1869 και το 1889. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο είναι επιχρυσωμένο, με παραστάσεις από την Αγία Γραφή. Συνέχεια του ναού αποτελούν δύο μικρά παρεκκλήσια με τοιχογραφίες, ίσως του 16ου αι., όπου βρίσκεται και ο τάφος του οσίου Νικάνορα. Το καμπαναριό, χτισμένο το 1873, έχει ύψος 20 μ. Η μονή παρουσιάζει εικόνα μικρού κάστρου, καθώς η κατασκευή του είναι φρουριακή με πολεμίστρες, ζεματίστρα πάνω από την πύλη του και παρατηρητήριο, για να προστατεύεται από τους επιδρομείς. Κοντά στο μοναστήρι βρίσκεται και η σκήτη του αγίου. Στο σκευοφυλάκιο φυλάσσονται πολλές εικόνες, άμφια, χρυσοκεντήματα (επιτάφιος του 1588), εκκλησιαστικά σκεύη, λειψανοθήκες, ξυλόγλυπτα, χειρόγραφα και κώδικες, καθώς και κώδικας με το Λεξικό του οικουμενικού πατριάρχη Φωτίου.